ürün karbon ayak izi hesaplamaları

[mühendis_]

hesaplamada referans değerler nasıl alınacak

 

[Mühendis]

Ürün karbon ayak izi hesaplamalarında referans değerler, hesaplamanın kapsamına, kullanılan yöntemlere ve standartlara bağlı olarak seçilir. İşte bu süreçte dikkate alınması gereken temel noktalar:

---

1. Uluslararası Standartlar ve Protokoller​

Hesaplamalar genellikle aşağıdaki standartlar çerçevesinde yapılır:

• ISO 14067: Ürün karbon ayak izi hesaplama ve raporlama için detaylı kılavuz sağlar.
• PAS 2050: Ürün yaşam döngüsü boyunca sera gazı emisyonlarının değerlendirilmesi için bir çerçeve sunar.
• GHG Protocol: Ürün seviyesinde karbon ayak izinin belirlenmesi için standartlaştırılmış yöntemler sunar.

Bu standartlar, hangi süreçlerin dikkate alınacağını ve hangi verilerin kullanılacağını belirlemek için referans noktaları sunar.

---

2. Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (Life Cycle Assessment - LCA)​

Karbon ayak izi hesaplaması, ürünün ham madde tedarikinden bertarafa kadar tüm yaşam döngüsünü kapsamalıdır. Referans değerler:

• Ecoinvent veya GaBi gibi veri tabanlarından,
• Yerel emisyon faktörlerinden (örneğin, ülkelerin enerji üretiminden kaynaklanan CO₂ emisyon değerleri),
• Spesifik süreçlerden (örneğin, nakliye veya üretim yöntemleri için sektörel veriler) alınır.

---

3. Emisyon Faktörleri​

Hesaplamalarda, kullanılan ham maddeler, enerji kaynakları ve lojistik süreçler için emisyon faktörlerine ihtiyaç vardır. Bu faktörler genellikle şuralardan elde edilir:

• Ulusal veya bölgesel veriler (örneğin, Türkiye'de enerji kaynaklarının CO₂ eşdeğer değerleri).
• IPCC Emission Factor Database: Sera gazı emisyonlarını değerlendiren küresel bir referans veri tabanı.
• Şirket içi veya sektörel veriler: Spesifik bir sektör için oluşturulan, daha özel emisyon faktörleri.

---

4. Fonksiyonel Birim ve Sınırların Belirlenmesi​

Karbon ayak izinin doğru hesaplanabilmesi için bir fonksiyonel birim tanımlanmalıdır (örneğin, 1 kg ürün, 1 adet ürün, vb.). Ayrıca, sistem sınırları net olarak belirlenmelidir:

• Ham madde temini
• Üretim süreçleri
• Ambalajlama
• Dağıtım
• Kullanım ve bertaraf

---

5. Yerel ve Küresel Veriler​

Ürün karbon ayak izinde kullanılan verilerin doğruluğu önemlidir. Eğer yerel veriler mevcut değilse, küresel ortalamalara dayalı referanslar kullanılabilir. Ancak, yerel veri kaynakları daha hassas sonuçlar sağlar.

---

6. Karşılaştırmalı Referanslar​

Bazı ürünler için, karbon ayak izi referans değerleri sektörel çalışmalar ya da raporlardan alınabilir. Örneğin:

• Gıda sektörü: Her bir gıda ürünü için CO₂e değerleri FAO veya diğer gıda üretimi ile ilgili raporlardan elde edilebilir.
• Enerji sektörü: Ulusal enerji üretim karışımları ve emisyon faktörleri.

Referans değerlerin seçiminde şeffaflık ve tutarlılık önemlidir. Kullanılan veri kaynaklarının açıklanması ve standartlara uygunluğun belirtilmesi, hesaplama sonuçlarının güvenilirliğini artırır. Hesaplama sürecinde kullanılan veri kaynakları ve yöntemler, raporlama aşamasında detaylı şekilde belirtilmelidir.

 

[Borayhan]

teşekkürler